Akupunktur: Bilmeniz Gerekenler

Akupunktur: Bilmeniz Gerekenler

Türkçesi: Dr.Sedat Yıldız

 

Akupunktur nedir?

Akupunktur, uygulayıcıların sağlık sorunlarını tedavi etmek için cilde ince iğneler soktuğu bir tekniktir. İğneler manuel olarak manipüle edilebilir veya küçük elektrik akımlarıyla (elektroakupunktur) uyarılabilir. Akupunktur en az 2.500 yıldır kullanılıyor. Geleneksel Çin tıbbından kaynaklanmıştır ancak 1970'lerden bu yana dünya çapında popülerlik kazanmıştır.

 

Akupunktur ne kadar yaygın olarak kullanılıyor?

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre veri bildiren 129 ülkenin 103'ünde akupunktur kullanılıyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nde, Ulusal Sağlık Görüşme Araştırması'ndan (National Health Interview Survey)  elde edilen veriler, 2002 ile 2012 yılları arasında akupunktur kullanıcılarının sayısında yüzde 50'lik bir artış olduğunu gösterdi. İstatistiklerin mevcut olduğu en son yıl olan 2012'de, ABD'li yetişkinlerin yüzde 6,4'ü akupunktur kullandıklarını bildirdi. Yüzde 1,7'si ise son 12 ay içinde akupunktur kullandığını bildirdi.

 

Akupunktur ne için kullanılır?

Ulusal araştırma verileri, Amerika Birleşik Devletleri'nde akupunkturun en yaygın olarak sırt, eklem veya boyun ağrısı gibi ağrılar için kullanıldığını göstermektedir.

 

Akupunktur bilimsel olarak nasıl çalışır?

Akupunkturun nasıl çalıştığı tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak akupunkturun sinir sistemi üzerinde, diğer vücut dokuları üzerinde ve spesifik olmayan (plasebo) etkiler üzerinde etkileri olabileceğine dair kanıtlar vardır.

 

-Beyinde neler olup bittiğini görmek için görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığı çalışmalar da dahil olmak üzere hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalar, akupunkturun sinir sistemi fonksiyonunu etkileyebileceğini göstermiştir.

-Akupunkturun iğnelerin batırıldığı dokulara doğrudan etkisi olabilir. Bu tür etki bağ dokusunda görülmüştür.

-Akupunkturun spesifik olmayan etkileri vardır (tedavinin ana etki mekanizmasından ziyade tesadüfi yönlerinden kaynaklanan etkiler). Spesifik olmayan etkiler, hastanın tedaviye olan inancından, uygulayıcı ile hasta arasındaki ilişkiden veya iğnelerin yerleştirilmesinden doğrudan kaynaklanmayan diğer faktörlerden kaynaklanabilir. Pek çok çalışmada, akupunkturun faydası, hiçbir tedavi uygulanmaması ile karşılaştırıldığında, cildi iten ancak içine nüfuz etmeyen bir cihazın kullanılması gibi sahte (veya simüle edilmiş) akupunktur prosedürleriyle karşılaştırıldığında daha fazla olmuştur. Bu bulgular, spesifik olmayan etkilerin, akupunkturun ağrı veya diğer semptomlar üzerindeki yararlı etkisine katkıda bulunduğunu göstermektedir.

Son araştırmalarda, spesifik olmayan bir etki benzersiz bir şekilde ortaya konuldu: Önceki akupunktur seansı sırasında ağrılarının hafiflediğini hisseden hastalara o seansın bir videosu gösterildi ve tedavinin tekrar gerçekleştiğini hayal etmeleri istendi. Bu video rehberli görüntüleme tekniğinin (video-guided imagery technique) önemli bir ağrı giderici etkisi vardı.

 

Kulak akupunkturu ne işe yarar?

-Kulak akupunkturu, kulağın belirli bölgelerini uyarmayı içeren bir akupunktur türüdür.

-Kronik sırt ağrısı ve kanser ağrısı için kulak akupunkturu üzerine yapılan araştırmalar ümit verici sonuçlar vermiştir.

-Kulak akupunkturu veya kulak akupunkturu (iğnelerle delmeyi içermeyen bir kulak tedavisi şekli) ile ilgili 15 çalışmanın (930 katılımcı) 2019'da yapılan bir incelemesinde, tedavi ağrı yoğunluğunu önemli ölçüde azalttı ve bireysel çalışmaların yüzde 80'i olumlu etkiler gösterdi. ağrıyla ilgili çeşitli önlemler.

-Kanser ağrısı için kulak akupunkturuyla ilgili 9 çalışmanın (783 katılımcı) 2020 yılındaki incelemesi, kulak akupunkturunun sahte kulak akupunkturundan daha iyi ağrı giderme sağladığını gösterdi. Ayrıca, kulak akupunkturu ve ilaç tedavisi kombinasyonunun ağrıyı hafifletmesi, tek başına ilaç tedavisine göre daha iyiydi.

-"Savaş alanı akupunkturu" (battlefield acupuncture) adı verilen kulak akupunkturunun ucuz ve kolay öğrenilen bir formu, ABD Savunma Bakanlığı ve Gaziler İşleri Bakanlığı (U.S. Department of Defense and Department of Veterans Affairs) tarafından ağrıyı tedavi etmek için kullanılmıştır. Bununla birlikte, yetişkinlerde ağrı için savaş alanı akupunkturuyla ilgili 9 çalışmanın (692 katılımcı) 2021'de yapılan bir incelemesi, bu teknik hiçbir tedavi uygulanmaması, olağan bakım, gecikmiş tedavi veya sahte savaş alanı akupunkturuyla karşılaştırıldığında ağrıda önemli bir iyileşme bulamadı. 

 

 

Akupunktur güvenli midir?

-Akupunktur kullanımından kaynaklanan nispeten az sayıda komplikasyon rapor edilmiştir. Bununla birlikte, steril olmayan iğnelerin kullanılması ve tedavilerin yanlış uygulanmasından kaynaklanan komplikasyonlar ortaya çıkmıştır.

-Akupunktur düzgün bir şekilde uygulanmadığında enfeksiyonlar, delinmiş organlar ve merkezi sinir sisteminde hasar gibi ciddi olumsuz etkilere neden olabilir.

-ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), akupunktur iğnelerini tıbbi cihazlar olarak düzenlemektedir ve bunların steril olmasını ve yalnızca tek kullanım için etiketlenmesini şart koşmaktadır.

 

Akupunktur sağlık sigortası kapsamında mıdır?

-Bazı sağlık sigortası poliçeleri akupunkturu karşılarken bazıları kapsamamaktadır. Kapsam genellikle tedavi edilen duruma bağlı olarak sınırlıdır.

-Ulusal temsili bir ABD araştırması olan Tıbbi Harcama Paneli Anketi'nden (Medical Expenditure Panel Survey) elde edilen verilerin analizi, yetişkin akupunktur uzmanı ziyaretlerinin herhangi bir sigorta kapsamındaki payının 2010-2011'de yüzde 41,1'den 2018-2019'da yüzde 50,2'ye yükseldiğini gösterdi.

-Medicare, yalnızca kronik bel ağrısının tedavisine yönelik akupunkturu kapsar. Kapsam 2020'de başladı. En fazla 12 akupunktur ziyareti kapsam dahilindedir; ilk 12'sinde iyileşme sağlanırsa ek 8 ziyaret daha yapılabilir. Akupunkturun Medicaid kapsamı eyaletten eyalete değişir.

** (Çevirenin notu: Akupunktur Türkiye’de sağlık sigortası kapsamında değildir.)

 

Akupunktur uzmanlarının lisans alması gerekiyor mu?

Çoğu eyalet akupunktur uzmanlarına lisans verir, ancak lisanslama gereklilikleri eyaletten eyalete değişir. Akupunktur uzmanlarının ve diğer tamamlayıcı sağlık uygulayıcılarının ruhsatlandırılması hakkında daha fazla bilgi edinmek için NCCIH'nin Kimlik Bilgisi, Lisanslama ve Eğitim web sayfasını ziyaret edin.

** (Çevirenin notu: Akupunktur Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından verilen Akupunktur Uygulama Sertifikası ve Ruhsatına sahip tıp doktorları tarafından uygulanabilir.)

 

NCCIH Tarafından Finanse Edilen Araştırma

NCCIH, akupunkturun çeşitli ağrı türleri ve diğer durumlar üzerindeki etkinliğini değerlendirmek ve vücudun akupunktura nasıl tepki verdiğini ve akupunkturun nasıl işe yarayabileceğini daha iyi anlamak için araştırmaları finanse etmektedir. NCCIH tarafından desteklenen bazı yeni çalışmalar şunları içerir:

 

-Hastane acil servislerinde akupunktur kullanımının fizibilitesinin değerlendirilmesi.

-Akupunkturun kronik bel ağrısı üzerindeki etkisinin, transkraniyal doğru akım uyarımı ile birleştirilerek artırılıp artırılamayacağının test edilmesi.

-Anksiyete bozuklukları için taşınabilir akupunktur bazlı sinir stimülasyon tedavisinin değerlendirilmesi.

 

Daha Fazla Bilgi

Bir sağlık sorunu hakkında sağlık uzmanına gitmeyi ertelemek için akupunktur kullanmayın.

Sağlığınızın sorumluluğunu üstlenin; kullandığınız tamamlayıcı sağlık yaklaşımları hakkında sağlık hizmeti sağlayıcılarınızla konuşun. Birlikte, ortak ve bilgiye dayalı kararlar alabilirsiniz.

 

Daha fazla bilgi için

NCCIH Clearinghouse

NCCIH Clearinghouse, bilimsel ve tıbbi literatüre ilişkin Federal veri tabanlarındaki yayınlar ve araştırmalar da dahil olmak üzere, NCCIH ve tamamlayıcı ve bütünleştirici sağlık yaklaşımları hakkında bilgi sağlar. Clearinghouse tıbbi tavsiye, tedavi tavsiyesi veya uygulayıcılara yönlendirme sağlamaz.

ABD'de ücretsiz: 1-888-644-6226

Telekomünikasyon aktarma hizmeti (TRS): 7-1-1

Web sitesi: https://www.nccih.nih.gov

E-posta: info@nccih.nih.gov(bağlantı e-postayı gönderir)

 

Know the Science

NCCIH ve Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), sağlığınız hakkında bilinçli kararlar alabilmeniz için bilimsel araştırmanın temellerini ve terminolojisini anlamanıza yardımcı olacak araçlar sağlar. Know the Science, etkileşimli modüller, testler ve videoların yanı sıra tüketicilerin sağlık bilgilerini anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmış Federal kaynaklardan gelen bilgilendirici içeriğe bağlantılar da dahil olmak üzere çeşitli materyaller içerir.

Araştırmanın Nasıl İşlediğini Açıklamak (NIH)

Bilimi Bilin: Bilimsel Bir Dergi Makalesinden Nasıl Anlam Çıkarılır?

Klinik Çalışmaları Anlamak (NIH)

 

PubMed®

Ulusal Tıp Kütüphanesi'nin bir hizmeti olan PubMed®, yayın bilgilerini ve (çoğu durumda) bilimsel ve tıp alanındaki makalelerin kısa özetlerini içerir.

 

NIH Klinik Araştırmaları

Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), insanların klinik araştırmalar, neden önemli oldukları ve nasıl katılabilecekleri hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olmak için NIH Klinik Araştırma Denemeleri ve Siz (NIH Clinical Research Trials and You) adında bir web sitesi oluşturdu. Sitede klinik araştırmalarla ilgili soru ve yanıtlar, ClinicalTrials.gov ve diğer kaynaklar aracılığıyla klinik deneylerin nasıl bulunabileceğine dair rehberlik ve klinik deney katılımcılarının kişisel deneyimleriyle ilgili hikayeler yer alıyor. Hastalıkları önlemenin, teşhis etmenin ve tedavi etmenin daha iyi yollarını bulmak için klinik araştırmalar gereklidir.

Web sitesi: https://www.nih.gov/health-information/nih-clinical-research-trials-you

 

Araştırma Portföyü Çevrimiçi Raporlama Araçları Harcamalar ve Sonuçlar (RePORTER)

RePORTER, araştırma kurumlarında yürütülen, federal olarak finanse edilen bilimsel ve tıbbi araştırma projelerine ilişkin bilgi içeren bir veritabanıdır.

Web sitesi: https://reporter.nih.gov

 

Teşekkür

NCCIH, bu bilgi notunun 2022 güncellemesini inceledikleri için Pete Murray, Ph.D., David Shurtleff, Ph.D. ve Helene M. Langevin, M.D., NCCIH'ye teşekkür eder.

Bu yayının telif hakkı yoktur ve kamu malıdır. Çoğaltma teşvik edilir.

NCCIH bu materyali bilginiz için sağlamıştır. Sağlık hizmeti sağlayıcınızın/sağlayıcılarınızın tıbbi uzmanlığının ve tavsiyelerinin yerini alması amaçlanmamıştır. Tedavi veya bakımla ilgili kararlarınızı sağlık uzmanınızla görüşmenizi öneririz. Herhangi bir ürün, hizmet veya terapiden bahsedilmesi NCCIH tarafından onaylandığı anlamına gelmez.

Son Güncelleme: Ekim 2022

 

Kaynaklar

  • Befus D, Coeytaux RR, Goldstein KM, et al. Management of menopause symptoms with acupuncture: an umbrella systematic review and meta-analysis. Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2018;24(4):314-323.
  • Bleck R, Marquez E, Gold MA, et al. A scoping review of acupuncture insurance coverage in the United States. Acupuncture in Medicine. 2020;964528420964214.
  • Briggs JP, Shurtleff D. Acupuncture and the complex connections between the mind and the body. JAMA. 2017;317(24):2489-2490.
  • Brinkhaus B, Roll S, Jena S, et al. Acupuncture in patients with allergic asthma: a randomized pragmatic trial. Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2017;23(4):268-277.
  • Chan MWC, Wu XY, Wu JCY, et al. Safety of acupuncture: overview of systematic reviews. Scientific Reports. 2017;7(1):3369.
  • Coyle ME, Stupans I, Abdel-Nour K, et al. Acupuncture versus placebo acupuncture for in vitro fertilisation: a systematic review and meta-analysis. Acupuncture in Medicine. 2021;39(1):20-29.
  • Hershman DL, Unger JM, Greenlee H, et al. Effect of acupuncture vs sham acupuncture or waitlist control on joint pain related to aromatase inhibitors among women with early-stage breast cancer: a randomized clinical trial. JAMA. 2018;320(2):167-176.
  • Linde K, Allais G, Brinkhaus B, et al. Acupuncture for the prevention of episodic migraine. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016;(6):CD001218. Accessed at cochranelibrary.com on February 12, 2021.
  • Linde K, Allais G, Brinkhaus B, et al. Acupuncture for the prevention of tension-type headache. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016;(4):CD007587. Accessed at cochranelibrary.com on February 12, 2021.
  • MacPherson H, Vertosick EA, Foster NE, et al. The persistence of the effects of acupuncture after a course of treatment: a meta-analysis of patients with chronic pain. Pain. 2017;158(5):784-793.
  • Qaseem A, Wilt TJ, McLean RM, et al. Noninvasive treatments for acute, subacute, and chronic low back pain: a clinical practice guideline from the American College of Physicians. Annals of Internal Medicine. 2017;166(7):514-530.
  • Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, et al. Clinical practice guideline: allergic rhinitis. Otolaryngology—Head and Neck Surgery. 2015;152(suppl 1):S1-S43.
  • Vickers AJ, Vertosick EA, Lewith G, et al. Acupuncture for chronic pain: update of an individual patient data meta-analysis. The Journal of Pain. 2018;19(5):455-474.
  • White AR, Rampes H, Liu JP, et al. Acupuncture and related interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2014;(1):CD000009. Accessed at cochranelibrary.com on February 17, 2021.
  • Zia FZ, Olaku O, Bao T, et al. The National Cancer Institute’s conference on acupuncture for symptom management in oncology: state of the science, evidence, and research gaps. Journal of the National Cancer Institute. Monographs. 2017;2017(52):lgx005.
  • Adams D, Cheng F, Jou H, et al. The safety of pediatric acupuncture: a systematic review. Pediatrics. 2011;128(6):e1575-1587.
  • Candon M, Nielsen A, Dusek JA. Trends in insurance coverage for acupuncture, 2010-2019. JAMA Network Open. 2022;5(1):e2142509.
  • Cao J, Tu Y, Orr SP, et al. Analgesic effects evoked by real and imagined acupuncture: a neuroimaging study. Cerebral Cortex. 2019;29(8):3220-3231.
  • Centers for Medicare & Medicaid Services. Decision Memo for Acupuncture for Chronic Low Back Pain (CAG-00452N). Accessed at https://www.cms.gov/medicare-coverage-database/details/nca-decision-memo.aspx?NCAId=295 on June 25, 2021.
  • Chen L, Lin C-C, Huang T-W, et al. Effect of acupuncture on aromatase inhibitor-induced arthralgia in patients with breast cancer: a meta-analysis of randomized controlled trials. The Breast. 2017;33:132-138. 
  • Choi G-H, Wieland LS, Lee H, et al. Acupuncture and related interventions for the treatment of symptoms associated with carpal tunnel syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018;(12):CD011215. Accessed at cochranelibrary.com on January 28, 2021.
  • Cui J, Wang S, Ren J, et al. Use of acupuncture in the USA: changes over a decade (2002–2012). Acupuncture in Medicine. 2017;35(3):200-207.
  • Federman DG, Zeliadt SB, Thomas ER, et al. Battlefield acupuncture in the Veterans Health Administration: effectiveness in individual and group settings for pain and pain comorbidities. Medical Acupuncture. 2018;30(5):273-278.
  • Feng S, Han M, Fan Y, et al. Acupuncture for the treatment of allergic rhinitis: a systematic review and meta-analysis. American Journal of Rhinology & Allergy. 2015;29(1):57-62.
  • Franco JV, Turk T, Jung JH, et al. Non-pharmacological interventions for treating chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018;(5):CD012551. Accessed at cochranelibrary.com on January 28, 2021.
  • Freeman MP, Fava M, Lake J, et al. Complementary and alternative medicine in major depressive disorder: the American Psychiatric Association task force report. The Journal of Clinical Psychiatry. 2010;71(6):669-681.
  • Giovanardi CM, Cinquini M, Aguggia M, et al. Acupuncture vs. pharmacological prophylaxis of migraine: a systematic review of randomized controlled trials. Frontiers in Neurology. 2020;11:576272.
  • Hu C, Zhang H, Wu W, et al. Acupuncture for pain management in cancer: a systematic review and meta-analysis. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2016;2016;1720239.
  • Jiang C, Jiang L, Qin Q. Conventional treatments plus acupuncture for asthma in adults and adolescent: a systematic review and meta-analysis. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2019;2019:9580670.
  • Ji M, Wang X, Chen M, et al. The efficacy of acupuncture for the treatment of sciatica: a systematic review and meta-analysis. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2015;2015:192808.
  • Kaptchuk TJ. Acupuncture: theory, efficacy, and practice. Annals of Internal Medicine. 2002;136(5):374-383.
  • Kolasinski SL, Neogi T, Hochberg MC, et al. 2019 American College of Rheumatology/Arthritis Foundation guideline for the management of osteoarthritis of the hand, hip, and knee. Arthritis Care & Research. 2020;72(2):149-162. 
  • Langevin H. Fascia mobility, proprioception, and myofascial pain. Life. 2021;11(7):668. 
  • Liu Z, Liu Y, Xu H, et al. Effect of electroacupuncture on urinary leakage among women with stress urinary incontinence: a randomized clinical trial. JAMA. 2017;317(24):2493-2501.
  • MacPherson H, Hammerschlag R, Coeytaux RR, et al. Unanticipated insights into biomedicine from the study of acupuncture. Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2016;22(2):101-107.
  • Maeda Y, Kim H, Kettner N, et al. Rewiring the primary somatosensory cortex in carpal tunnel syndrome with acupuncture. Brain. 2017;140(4):914-927.
  • Manheimer E, Cheng K, Wieland LS, et al. Acupuncture for hip osteoarthritis. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018;(5):CD013010. Accessed at cochranelibrary.com on February 17, 2021. 
  • Moura CC, Chaves ECL, Cardoso ACLR, et al. Auricular acupuncture for chronic back pain in adults: a systematic review and metanalysis. Revista da Escola de Enfermagem da U S P. 2019;53:e03461.
  • Napadow V. Neuroimaging somatosensory and therapeutic alliance mechanisms supporting acupuncture. Medical Acupuncture. 2020;32(6):400-402.
  • Patnode CD, Henderson JT, Coppola EL, et al. Interventions for tobacco cessation in adults, including pregnant persons: updated evidence report and systematic review for the US Preventive Services Task Force. JAMA. 2021;325(3):280-298.
  • Qin Z, Liu X, Wu J, et al. Effectiveness of acupuncture for treating sciatica: a systematic review and meta-analysis. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2015;2015;425108.
  • Smith CA, Armour M, Lee MS, et al. Acupuncture for depression. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018;(3):CD004046. Accessed at cochranelibrary.com on January 20, 2021.
  • US Preventive Services Task Force. Interventions for tobacco smoking cessation in adults, including pregnant persons. US Preventive Services Task Force recommendation statement. JAMA. 2021;325(3):265-279.
  • Vase L, Baram S, Takakura N, et al. Specifying the nonspecific components of acupuncture analgesia. Pain. 2013;154(9):1659-1667.
  • Wang R, Li X, Zhou S, et al. Manual acupuncture for myofascial pain syndrome: a systematic review and meta-analysis. Acupuncture in Medicine. 2017;35(4):241-250.
  • World Health Organization. WHO Traditional Medicine Strategy: 2014–2023. Geneva, Switzerland: World Health Organization, 2013. Accessed at https://www.who.int/publications/i/item/9789241506096 on February 2, 2021.
  • Wu M-S, Chen K-H, Chen I-F, et al. The efficacy of acupuncture in post-operative pain management: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2016;11(3):e0150367.
  • Xu S, Wang L, Cooper E, et al. Adverse events of acupuncture: a systematic review of case reports. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2013;2013:581203.
  • Yang J, Ganesh R, Wu Q, et al. Battlefield acupuncture for adult pain: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. The American Journal of Chinese Medicine. 2021;49(1):25-40.
  • Yang Y, Wen J, Hong J. The effects of auricular therapy for cancer pain: a systematic review and meta-analysis. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2020;2020:1618767.  
  • Yeh CH, Morone NE, Chien L-C, et al. Auricular point acupressure to manage chronic low back pain in older adults: a randomized controlled pilot study. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2014;2014;375173.
  • You F, Ruan L, Zeng L, et al. Efficacy and safety of acupuncture for the treatment of oligoasthenozoospermia: a systematic review. Andrologia. 2020;52(1):e13415.
  • Zhang X-C, Chen H, Xu W-T, et al. Acupuncture therapy for fibromyalgia: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Pain Research. 2019;12:527-542.
  • Zheng H, Chen R, Zhao X, et al. Comparison between the effects of acupuncture relative to other controls on irritable bowel syndrome: a meta-analysis. Pain Research and Management. 2019;2019:2871505.

İşbu içerik, mevcut veya olmasından şüphelendiğiniz bir sağlık sorununuz ile ilişkilendirilerek tıbbi bir teşhis veya tanı yada tedavi aracı olarak kullanılamaz. Mevcut veya olmasından şüphelendiğiniz bir sağlık sorununuzun olması durumunda MUTLAKA DOKTORUNUZA başvurun.


Chat on WhatsApp